Eeuwige hoop doet eeuwig leven

Hoop doet leven, eeuwige hoop doet eeuwig leven. Doorgaans wordt er onderscheid gemaakt tussen passieve en actieve hoop.

Passieve en actieve hoop

Wikipedia zegt bijvoorbeeld het volgende: “Hoop kan passief zijn, zoals een wens, maar ook actief. In het laatste geval wordt de kans op de gewenste gebeurtenis vergroot door persoonlijke inspanningen. Vergelijk dit bijvoorbeeld met een gevangene die voortdurend werkt aan zijn ontsnapping. Daartegenover staat dan de gevangene die alleen maar wenst vrij te zijn, en de gevangene die denkt nooit meer vrij te zullen komen.”

Op een studentenkamer in Delft zag ik een poster waarop een fragment uit de film “The Shawshank Redemption” stond afgebeeld.

“The Shawshank Redemption” gaat over het leven in de Amerikaanse Shawshankgevangenis, waar corruptie bij bewakers en directie een grote rol speelt. Op de poster staan de twee hoofdrolspelers Tim Robbins en Morgan Freeman afgebeeld

met daaronder de tekst: “Fear can hold you prisoner. Hope can set you free.” Dit is een mooie uitspraak die een grote kern van waarheid bevat.

Motiverende kracht

Hoop is een zeer motiverende kracht. Typerend voor actieve hoop zijn houdingen als vasthoudendheid en geduld. Deze motiverende eigenschappen zijn verantwoordelijk voor de cruciale rol die hoop lijkt te spelen bij ons algehele welbevinden. Dat hoop niet alleen belangrijk is voor ons psychologisch welbevinden, maar ook voor ons fysieke welzijn, wordt steeds meer door tal van studies ondersteund. Hoop lijkt een pijnstiller te zijn: hoop verlicht fysieke pijn, versterkt het organisme en bevordert het herstel. Ons lichaam reageert bijvoorbeeld op het vooruitzicht van een mogelijk plezierige (of minder pijnlijke) staat door zijn eigen pijnstillers (zoals endorfine) aan te maken. Maar het werkt ook omgekeerd: een feitelijke verbetering van onze fysieke gesteldheid, hoe klein ook, kan onze hoop op herstel aanwakkeren. Op haar beurt zal hoop de productie van lichaamseigen pijnstillers op gang brengen en zo het herstel verder bevorderen. Het gezegde “hoop doet leven” is dus wel degelijk ergens op gebaseerd.

Niet alle hoop doet eeuwig leven

Een van Plato’s uitspraken luidt: “Het zijn van de mens is bepaald door wat hij hoopt en hoe hij hoopt.”

Wat hopen wij? In het dagelijks leven hopen we van alles en nog wat, hetzij passief dan wel actief. We hopen op een goed betaalde baan, we hopen op vrede, we hopen op een stabiele regering, we hopen op mooi weer, op een overvloedig leven en op genezing. Op zich allemaal goede dingen om te hopen.

De vraag is alleen of deze fysieke dingen waarop wij onze hoop gesteld hebben, ons zekerheid kunnen bieden, ons blijvend gelukkig kunnen maken en ons kunnen redden van het verderf. Het is met deze fysieke dingen zoals het spreekwoord zegt: het bezit van de zaak is het einde van het vermaak. Zodra de hoop (of eigenlijk wens) in vervulling is gegaan, is zij vervlogen. Wij moeten onze hoop dus niet stellen op zaken van tijdelijke aard. Paulus’ instructies aan Timotheüs in 1Tim. 6 vers 17 zijn wat dat betreft heel duidelijk: “Beveel de rijken in deze tegenwoordige wereld dat zij niet hoogmoedig zijn, en hun hoop niet gevestigd houden op de onzekerheid van de rijkdom, maar op de levende God.” In 1 Korinthe 13 vers 13 staat: “En nu blijven geloof, hoop en liefde, deze drie, maar de meeste van deze is de liefde.” Alles zal tenietgedaan worden, maar deze drie grote, geestelijke realiteiten van het christelijk geloof zullen blijven, waaronder hoop. Dat kan alleen als wij onze hoop stellen op iets wat eeuwig is.

Hoop als anker

“Deze hoop hebben wij als een anker voor de ziel, dat vast en onwrikbaar is en reikt tot in het binnenste heiligdom, achter het voorhangsel” (Hebr. 6:19). We weten allemaal wat een anker is. Wordt dat uitgeworpen, dan ligt het schip vast. Het afdrijven door stroming en golven wordt door het anker belet. Zo is ook de christelijke hoop een anker voor de ziel, dat veilig en vast is.

Met andere woorden: die hoop geeft ons vastheid en zekerheid: door haar weten we ons veilig! Waarom? Omdat, zoals Hebreeën 6 vers 19 zegt, zij “reikt tot achter het voorhangsel”, dus tot binnen het heilige der heiligen, tot binnen de woonplaats van God. Daar waar de Voorloper voor ons is binnengegaan, namelijk Jezus, Die naar de ordening van Melchizedek Hogepriester geworden is tot in eeuwigheid (Hebr. 6:20). Daar ligt nu onze hoop verankerd. Of beter: in Hem ligt ze verankerd; in onze Sterke God en Vader der eeuwigheid (Jes. 9:6).

Grondslag van levende hoop

Hoop komt niet door gewoon algemeen geloof in Jezus Christus, maar eerder door een specifiek geloof in Zijn dood en opstanding. Deze waarheid bevestigt de apostel Petrus in zijn eerste brief: “Geprezen zij de God en Vader van onze Heere Jezus Christus, Die ons, overeenkomstig Zijn grote barmhartigheid, opnieuw geboren deed worden tot een levende hoop, door de opstanding van Jezus Christus uit de doden” (1 Petr. 1:3). De basis voor werkelijke, blijvende hoop is de opstanding van Christus. Zonder de opstanding van Christus, zou het leven hopeloos zijn. “Immers, als de doden niet opgewekt worden, is ook Christus niet opgewekt. En als Christus niet is opgewekt, is uw geloof zinloos; u bent dan nog in uw zonden. Dan zijn ook zij die in Christus ontslapen zijn, verloren. Als wij alleen voor dit leven op Christus onze hoop gevestigd hebben, zijn wij de meest beklagenswaardige van alle mensen. Maar nu, Christus ís opgewekt uit de doden en is de Eersteling geworden van hen die ontslapen zijn. Want omdat de dood er is door een mens, is ook de opstanding van de doden er door een Mens. Want zoals allen in Adam sterven, zo zullen ook in Christus allen levend gemaakt worden” (1 Kor. 15:16-22).

De christelijke hoop is een verzekerd en blij verwachten dat Gods beloften, die opgetekend staan in Zijn Woord de Bijbel, hun vervulling zullen vinden. Onze hoop bestaat specifiek hieruit dat de doden net als Christus weer zullen opstaan en levend gemaakt zullen worden.

Gericht op de wederkomst

Deze hoop moeten wij vasthouden totdat zij werkelijkheid is geworden. Wanneer zal dat gebeuren? “Omgord daarom de lendenen van uw verstand, wees nuchter en hoop volkomen op de genade die u gebracht wordt in de openbaring van Jezus Christus” (1 Petr. 1:13).

Het zal uiteindelijk pas volledig voltrokken worden door (of bij) de openbaring van Jezus Christus. Met andere woorden, de uiteindelijke focus van alle christelijke hoop is de komst van de Heere Jezus Christus en Zijn openbaring wanneer Hij wederkomt. Terwijl wij onze weg gaan door dit leven, moeten wij aan dit bevel van Petrus gehoorzamen. Wij moeten deze hoop tot het einde toe onwrikbaar vasthouden (Hebr. 3:6). De uiteindelijke focus van alle werkelijke hoop is dus de wederkomst van Jezus Christus in heerlijkheid.

Zonder God geen hoop

Het is een bijzonder voorrecht dat wij geroepen zijn en nu als gelovigen in God de Vader en Zijn Zoon Jezus Christus over ons toekomstig behoud kunnen spreken als over een vaste hoop, een zekerheid. Een bekende uitspraak van de Franse filosoof Jean-Paul Sartre is: “We moeten zonder hoop leren leven.” Mensen die niet geloven in het bestaan van God, die Jezus Christus niet aannemen als hun persoonlijke Verlosser, die niet geloven in Zijn dood en in de opstanding en Zijn wederkomst, hebben geen hoop. Die mensen zijn “hopeloos”. “Bedenk (…) dat u in die tijd zonder Christus was, vervreemd van het burgerschap van Israël en vreemdelingen wat betreft de verbonden van de belofte. U had geen hoop en was zonder God in de wereld” (Ef. 2:11-12).

Relatie tussen geloof en hoop

Een wezenlijk verschil tussen geloof en hoop is dat geloof over het heden gaat en hoop over de toekomst. Romeinen 10 vers 17 zegt dat het geloof uit het gehoor is en het gehoor door het Woord van God. In Hebreeën 11 vers 1 vinden we de definitie van geloof in relatie tot hoop: “Het geloof nu is een vaste grond van de dingen die men hoopt, en een bewijs van de zaken die men niet ziet.” Deze twee verzen gecombineerd maken ons duidelijk dat geloof gebaseerd is op de onzichtbare, eeuwige werkelijkheid van Gods Woord. Hoop, op haar beurt, is gebaseerd op geloof. Dus de ultieme basis van zowel geloof als hoop is het Woord van God met al zijn beloften. Hoop, gebaseerd op dat geloof, kijkt naar de toekomst. De enige hoop die gegarandeerd werkelijkheid wordt, is hoop die gebaseerd is op oprecht geloof in God en de onfeilbaarheid van Zijn Woord. In Romeinen 4:16-21 lezen we over Abraham, die van God de belofte ontving dat zijn zoon Izak geboren zou worden, terwijl dat lichamelijk eigenlijk niet meer mogelijk was voor hem en zijn vrouw. Abraham geloofde en – als gevolg daarvan – hoopte hij. Eerst was er geloof. Hoop kwam op de tweede plaats – als een product van geloof.

Wat werkt hoop in ons uit?

Als die hoop op de komst van Jezus Christus een realiteit is, bewerkt ze iets in ons, namelijk dat we ons reinigen zoals Hij, Christus, rein is (1 Joh. 3:3). De hoop op Hem leidt dus tot zelfreiniging. Als het echte hoop is, gebaseerd op het wezenlijke van echt geloof, zal dat invloed hebben op onze manier van leven. “Want de zaligmakende genade van God is verschenen aan alle mensen, en leert ons de goddeloosheid en de wereldse begeerten te verloochenen en in deze tegenwoordige wereld bezonnen, rechtvaardig en godvruchtig te leven, terwijl wij verwachten de zalige hoop en verschijning van de heerlijkheid van de grote God en onze Zaligmaker, Jezus Christus” (Titus 2:11-13).

Waarom leven we op die manier? Omdat we uitzien naar een nieuwe wereld; we zien uit naar de wederkomst van de Heere Jezus Christus. We willen klaar zijn als Hij komt, en we willen niet beschaamd staan in Zijn aanwezigheid. We zien dus dat de hoop op Christus’ verschijning ons motiveert tot een godvruchtig leven. Misschien heeft u wel eens het verhaal gehoord van de martelaar die onderweg naar het schavot heel nadrukkelijk het stof van zijn kleren afsloeg. Eén van de soldaten stelde hem de spottende vraag waarom hij zich deze moeite nog getroostte. Zijn antwoord was: “Omdat ik op weg naar de bruiloft ben. Nog een klein en zwaar stukje en ik ben er. Moet ik soms niet netjes aankomen en er feestelijk uitzien?” Ook wij zijn genodigd voor deze bruiloft. Laten wij net als deze martelaar het stof van onze bruiloftskleding afslaan en ons dagelijks reinigen zoals Hij, onze Heere Jezus Christus, rein is.

Helm van de hoop op de zaligheid

Hoe kunnen wij de hoop tot het einde toe onwrikbaar vasthouden? Dat kan alleen als wij ons er terdege van bewust zijn dat onze strijd niet tegen vlees en bloed is. De duivel weet ook dat hoop een zeer motiverende kracht is. Hij is erop uit om ons alle hoop te ontnemen. Om ons te ontmoedigen en hopeloos te laten voelen. Wij moeten daarom de wapenrusting van God aantrekken en in het bijzonder de helm van de (hoop op de) zaligheid opzetten.

“Want wij hebben de strijd niet tegen vlees en bloed, maar tegen de overheden, tegen de machten, tegen de wereldbeheersers van de duisternis van dit tijdperk, tegen de geestelijke machten van het kwaad in de hemelse gewesten. Neem daarom de hele wapenrusting van God aan, opdat u weerstand kunt bieden op de dag van het kwaad, en na alles gedaan te hebben, stand kunt houden. Houd dan stand, uw middel omgord met de waarheid, en bekleed met het borstharnas van de gerechtigheid, en de voeten geschoeid met bereidheid van het Evangelie van de vrede. Neem bovenal het schild van het geloof op, waarmee u alle vurige pijlen van de boze zult kunnen uitblussen. En neem de helm van de zaligheid en het zwaard van de Geest, dat is Gods Woord, terwijl u bij elke gelegenheid met alle gebed en smeking bidt in de Geest en daarin waakzaam bent met alle volharding en smeking voor alle heiligen” (Ef. 6:12-18).

Eén onderdeel van de wapenrusting is duidelijk ontworpen om het hoofd te beschermen: de helm van de zaligheid (andere vertalingen spreken wel over de ‘helm van het heil’ of de ‘helm van de redding’). In ons hoofd bevinden zich onze hersenen die meestal geassocieerd worden met ons denken. Paulus vestigt hier dus de aandacht op het belang van de bescherming van het denken van een christen. Satan plaatst graag zijn aanval in een situatie waarin een christen het zicht op de toekomst tijdelijk kwijt is. Dat kan zijn na het overlijden van een geliefde, het verliezen van een baan, het afsluiten van een project waarin jarenlang bijna alle tijd en energie ging zitten, enz.

Bijna altijd gebruikt Satan situaties die de vraag oproepen: “Hoe moet het nu verder?” en waarop het antwoord ontbreekt. We kunnen dan een gevoel van uitzichtloosheid krijgen— zeker als een onzekere situatie voortduurt. Dan wordt het de hoogste tijd om de helm van de zaligheid op te zetten die in 1 Thessalonicenzen 5:8 ook wel de helm van de hoop op de zaligheid wordt genoemd: “Maar laten wij, die van de dag zijn, nuchter zijn, bekleed met het borstharnas van geloof en liefde, en met de hoop op de zaligheid (NBV: de hoop op redding) als helm.” Onze zaligheid of redding zal namelijk pas compleet zijn als wij bij Christus’ terugkomst de onvergankelijkheid beërven. “Zie, ik vertel u een geheimenis: Wij zullen wel niet allen ontslapen, maar wij zullen allen veranderd worden, in een ondeelbaar ogenblik, in een oogwenk, bij de laatste bazuin. Immers, de bazuin zal klinken en de doden zullen als onvergankelijke mensen opgewekt worden, en ook wij zullen veranderd worden. Want dit vergankelijke moet zich met onvergankelijkheid bekleden en dit sterfelijke moet zich met onsterfelijkheid bekleden. En wanneer dit vergankelijke zich met onvergankelijkheid bekleed zal hebben, en dit sterfelijke zich met onsterfelijkheid bekleed zal hebben, dan zal het woord geschieden dat geschreven staat: De dood is verslonden tot overwinning” (1 Kor. 15:51-54).

Satan zal proberen ons de hoop op de toekomstige verlossing van ons fysieke lichaam met al zijn beperkingen te ontnemen. Hij zal ons keer op keer influisteren: “Je kunt beter stoppen met je geloof in God en in de Bijbel. Zijn beloften kloppen niet, ze zullen nooit uitkomen. Het is beter alles op te geven en te gaan leven zoals al die andere mensen in de wereld. Kijk eens hoe goed het met ze gaat en hoe ze genieten.”

Maar iemand die de helm van de hoop op de zaligheid op heeft zal kunnen reageren met: “Nee! Ik weet dat ik gekocht ben met het kostbare bloed van Christus en dat God niet wil dat ik verloren ga, maar eeuwig leven heb. Mijn verheerlijking komt eraan! Ik ben onderweg naar mijn bestemming en omdat ik God lief heb, zal Hij alle dingen doen meewerken ten goede. Ik ben er zeker van, dat het lijden van de tegenwoordige tijd niet opweegt tegen de heerlijkheid, die mij geopenbaard zal worden. Ik weet dat al die nare gedachten en gevoelens vanuit het rijk van de duisternis komen en ik stuur ze weg in Jezus’ naam!” Zet dus de helm van de hoop op de zaligheid op! Bedek je hoofd en bescherm je gedachten. Breng ze onder controle van en in overeenstemming met het Woord van God en onder de gehoorzaamheid van Christus: “Want wij breken valse redeneringen af en elke hoogte die zich verheft tegen de kennis van God, en wij nemen elke gedachte gevangen om die te brengen tot de gehoorzaamheid aan Christus” (2 Kor. 10:5).

Er is hoop voor iedereen

Wat is het lot van degenen die sterven zonder werkelijke kennis van de Zoon van God? Welke hoop is er voor de miljoenen mensen die gestorven zijn zonder kennis van Gods plan? De Bijbel toont ons dat deze mensen niet hopeloos verloren zijn. Gods plan om de mensheid eeuwig leven te schenken bestaat sinds “de grondlegging der wereld” (Matt. 25:34) en daarbij wordt de nieuwtestamentische Kerk slechts als eerstelingen beschouwd (Jak. 1:18).

Als de Bijbel spreekt over eerstelingen dan zijn er per definitie ook ‘tweedelingen’. God roept ieder op zijn tijd. De tijd waarin wij nu leven is niet de enige dag des heils! De miljoenen mensen die gestorven zijn zonder de enige Naam tot behoud zelfs maar gehoord te hebben, zullen na het duizendjarige vrederijk worden op gewekt tot fysiek leven (zie Op. 20:5-6 en onze gratis boekjes ‘Is er leven na de dood?’ en ‘Wat is uw bestemming?’ voor verdere uitleg) en Zijn heerlijke Naam leren kennen en de gelegenheid krijgen tot eeuwig behoud. God zal Zijn plan volbrengen en vele zonen tot heerlijkheid brengen (Hebr. 2:10), ieder echter in zijn eigen rangorde (1 Kor. 15:23-24).

Gods feesten: belofte van hoop

Het geweldige nieuws dat er hoop is voor iedereen, wordt op prachtige wijze uitgebeeld door Gods feesten. De Bijbelse heilige dagen, of feesten, vallen in drie seizoenen van het jaar – de vroege voorjaarsoogst, de late voorjaarsoogst en de vroege najaarsoogst in het land van het Israël van de Bijbel.

De thema’s die door deze dagen uitgebeeld worden, zijn een afspiegeling van Gods geestelijke oogst van de mensheid tot eeuwig leven, waarover door Jezus Christus gesproken werd (Joh. 4:35-38). Deze vieringen dienen als blijvende herinneringen aan de wijze waarop Gods plan aan sterfelijke mensen eeuwig leven geeft. Onze Schepper zal Zijn plan in vervulling doen gaan, in weerwil van de keuzes en daden van de mens, die steeds hebben geleid tot het gescheiden worden van God, en tot lijden en dood (Spr. 14:12; 16:25; Jes. 59:1-8; Jer. 10:23).

Deze feesten openbaren Gods plan voor de mensheid en de wijze waarop Hij Zijn Koninkrijk op aarde zal vestigen. Dit is het goede nieuws dat door Jezus Christus gepredikt werd, zoals beschreven in Markus 1:14-15. Dit Evangelie van het Koninkrijk, deze belofte van hoop voor de gehele mensheid, zal “in de gehele wereld gepredikt worden tot een getuigenis voor alle volken, en dan zal het einde gekomen zijn” (Matt. 24:14). Als eerstelingen hebben wij de bevoorrechte opdracht gekregen om dit geweldige nieuws, deze geweldige belofte van hoop voor iedereen, te verkondigen: “Gaat heen in de gehele wereld, verkondigt het evangelie aan de ganse schepping” (Mark. 16:15).

Meer over dit onderwerp kunt u lezen in ons gratis boekje ‘Gods plan volgens Zijn heilige dagen—de belofte van hoop voor de gehele mensheid’, aan te vragen op onze website: www.verenigdekerkvangod.org. Bekijk ook onze video over dit onderwerp.