Occultisme, afgoderij en onze geestelijke gezondheid

Hoe zit het eigenlijk met onze geestelijke gezondheid en, niet minder belangrijk, die van onze kinderen? Kunnen we onderscheiden wat goed is voor onze geestelijke gezondheid en wat niet? En hoe zit dat dan met onze kinderen? Zijn we ons ervan bewust welke gevaren zij lopen als wij er wellicht niet bij zijn?

Wat is occultisme en wat zegt de Bijbel ons erover?
Occultisme is afkomstig uit het Latijn en betekent letterlijk ‘verborgen’. Occultisme is een verzamelbegrip voor verschillende praktijken en rituelen die zijn gebaseerd op veronderstelde esoterische kennis, gericht op de werking en beïnvloeding van transcendente (buitenzintuiglijke, bovennatuurlijke) krachten. Het woord occultisme wordt vaak in een bredere context gebruikt. In de theosofie en antroposofie wordt onder occultisme de esoterische wijsbegeerte verstaan. In het dagelijks spraakgebruik wordt occultisme ook wel als synoniem van esoterie gebruikt.
De Van Dale omschrijft het als volgt: Leer van het occulte, spiritisme, toverij.
Over het algemeen kan gesteld worden dat het occulte betrekking heeft op onverklaarbare, bovennatuurlijke fenomenen die niet door God zijn bewerkstelligd (denk bijvoorbeeld aan iets als glaasje draaien, waarzeggerij etc.).
Occultisme is niet alleen satanisme of hekserij, het is alles wat gebeurt door middel van krachten die bovennatuurlijk zijn, maar niet afkomstig zijn van God.
Occultisten richten zich op dat deel van de bovennatuurlijke wereld dat in duisternis gehuld is, afgesneden van het licht van God. In die bovennatuurlijke of geestelijke werkelijkheid zijn er twee kampen: God en Zijn engelen aan de ene kant en satan en zijn demonen aan de andere kant. Efeze 6:12 “want wij hebben niet te worstelen tegen bloed en vlees, maar tegen de overheden, tegen de machten, tegen de wereldbeheersers dezer duisternis, tegen de boze geesten in de hemelse gewesten.”
Het occultisme is per definitie verweven met duistere geestelijke machten die strijd voeren tegen God en Zijn komende Koninkrijk.

Hoewel in de meeste godsdiensten het woord ‘occult’ niet zal worden gebruikt – de voorkeur wordt gegeven aan het woord ‘esoterisch’ – zijn heel wat gebruiken, die als occult kunnen worden beschouwd, te vinden bij de grote(re) religies.
In het judaïsme bijvoorbeeld wordt de bijzondere spirituele studie van de kabbala (door rabbijnen en hun studenten) getolereerd en in sommige vormen van islam is het toegestaan om geesten te bevelen uit naam van Allah. Ook voorspellingen, zegeningen en beroep doen op engelen vinden we terug in vormen van christendom (waaronder het Katholicisme). De Rozenkruisers, een van de meest gevierde mystieke groeperingen uit het christendom, lag aan de basis van de meeste christelijk georiënteerde occulte bewegingen die vanaf de 17e eeuw ontstonden.

Occultisme was er altijd al
Occultisme is van alle tijden. Satan heeft al vanaf de schepping geprobeerd om de mens in zijn val mee te nemen. Behalve aartsleugenaar is hij ook een aartsverleider, die mensen aanspoort om op eigen kracht het bovennatuurlijke, het ‘goddelijke’ te ontdekken. Hij verhult dat God alleen via Jezus (“Ik ben de weg en de waarheid en het leven; niemand komt tot de Vader dan door Mij” Johannes 14:6) te kennen is. Ook stromingen, religies, levenswijzen etc. die niet naar Jezus Christus wijzen als de Enige Weg waardoor wij tot God kunnen komen vallen onder afgoderij.

Het gevaar
Satan wordt in de Bijbel ook wel de “God van deze eeuw” genoemd in 2 Korintiërs. 4:4 en als zodanig staat hij dus achter elke vorm van afgoderij en occultisme! Satan probeert de mens te verleiden om God niet (meer) te dienen. In de Hof van Eden was satan al aanwezig en heeft hij Eva verleid zodat zij zichzelf ging ‘dienen’ boven God en geen vertrouwen of geloof meer stelde in God. “En de vrouw zag, dat de boom goed was om van te eten, en dat hij een lust was voor de ogen, ja, dat de boom begeerlijk was om daardoor verstandig te worden, en zij nam van zijn vrucht en at” (Genesis 3:6).
Het gevaar is echter dat satan dit alles zodanig ‘verpakt’ dat wij niet direct zien dat in een bepaalde levenswijze, religie, geneeswijze etc. een vorm van afgoderij of occultisme schuilt.
Occult betekent zoals gezegd ‘verborgen’ en juist iets wat verborgen is heeft een grote aantrekkingskracht op mensen.
Zoals Spreuken 14:12 zegt: Soms schijnt een weg iemand recht, maar het einde daarvan voert naar de dood.”
Het is daarom belangrijk dat wij onszelf altijd afvragen: ligt de aandacht in overwegende mate bij ‘de mens’ of bij God? Houdt het ons af van het dienen van God, het vertrouwen stellen op God en het onszelf richten op hetgeen werkelijk belangrijk is in ieders leven: de voltooing van Gods plan met de mensheid?

Wat zegt de Bijbel over occultisme?
Wat heeft de Bijbel ons te zeggen over occultisme? Het woord ‘occult’ of ‘occultisme’ wordt niet in de Bijbel genoemd.
In de bijbel heet occultisme vaak ‘afgoderij’: het tegenovergestelde van toewijding aan God, terwijl God de Enige is die recht heeft op aanbidding en verering. Een kenmerkend element van afgoderij in het algemeen, waaronder dus ook occultisme, is dat er sprake is van het, direct dan wel indirect, de aandacht afhouden van God, bijvoorbeeld door meer of voornamelijk op de (innerlijke) mens te richten, maar ook door God niet de eer te geven die Hem toekomt.
God openbaart Zich in Exodus 20 als de God, die gediend behoort te worden: “Gij zult geen andere goden voor mijn aangezicht hebben. Gij zult u geen gesneden beeld maken noch enige gestalte van wat boven in de hemel, noch van wat beneden op de aarde, noch van wat in de wateren onder de aarde is. Gij zult u voor die niet buigen, noch hen dienen; want Ik, de Here, uw God, ben een naijverig God” (Exodus 20:3-5).
In Leviticus 19:31, 20:6, 27 en Jesaja 8:19 staat dat God niet wil dat wij geesten oproepen maar dat wij God zelf aanroepen.

Het oude Israël diende in navolging van de landen om hen heen vele afgoden; zo offerden zij zelfs hun eigen kinderen aan de afgoden.
“Niet alzo zult gij de Here, uw God, dienen; want al wat de Here een gruwel is, wat Hij haat, doen zij voor hun goden; zelfs hun zonen en hun dochters verbranden zij voor hun goden met vuur” (Deuteronomium 12:31, zie ook bijvoorbeeld Jeremia. 7:31; 19:4-5; 32:35).
Toch heeft God Israël hier duidelijk voor gewaarschuwd: “Onder u zal er niemand worden aangetroffen, die zijn zoon of zijn dochter door het vuur doet gaan, die waarzeggerij pleegt, geen wichelaar, uitlegger van voortekenen, of tovenaar, geen bezweerder, niemand, die de geest van een dode of een waarzeggende geest ondervraagt of die de doden raadpleegt. Want ieder die deze dingen doet, is de Here een gruwel, en ter wille van deze gruwelen drijft de Here, uw God, hen voor u weg. Gij zult onberispelijk staan tegenover de Here, uw God; want deze volken, die gij verdrijven zult, luisteren naar wichelaars en waarzeggers, maar u heeft de Here, uw God, dit niet toegelaten” (Deuteronomium 18:10-14).
“Vervloekt is de man, die een gesneden of gegoten beeld maakt, een gruwel voor de Here, het maaksel der handen van een werkman, en dit in het verborgene opstelt” (Deuteronomium 27:15).

Afgoderij, waaronder het dienen van afgoden en het doen aan waarzeggerij, is voor God een gruwel! God wil dat wij onberispelijk zijn: het oude Israël moest tot voorbeeld voor de omringende, heidense volken, dienen. Wij, als geestelijk Israël, hebben dezelfde opdracht.
Afgoderij komt in veel vormen voor, waaronder zoals gezegd occultisme, maar ook in de vorm van horoscopen, of allerlei op het eerste oog ‘onschuldige’ zaken, die ons zozeer in beslag nemen dat daardoor ons hart van God wordt afgehouden, zoals werk, hobby’s, bezit, gezondheid etc.
God roept ons veelvuldig in de Bijbel op onze afgoden weg te doen – in feite is het een van de meeste geuite waarschuwingen in de Bijbel.
Waarom? Wat is het gevaar?
“Mensenkind, deze mannen dragen hun afgoden in het hart en hebben vlak voor zich gesteld wat hun een struikelblok tot ongerechtigheid is; zou Ik Mij dan nog door hen laten raadplegen?” (Ezechiël 14:3).

In het Nieuwe Testament wordt ook nader ingegaan op vormen van afgoderij die wellicht niet zo duidelijk of voor de hand liggend zijn als waarzeggerij of tovenarij.
De Here Jezus Christus noemde de Mammon als een belangrijke afgod van het hart, als symbool van geldzucht, zoals ook door Paulus omschreven in I Timoteüs 6:10 (“de wortel van alle kwaad”).
Afgoden zouden kunnen worden omschreven als alles waarop je je vertrouwen stelt naast God, zoals veel vormen van occultisme onder andere proberen de focus van God af te houden door mensen voor te houden dat men de kracht in zichzelf heeft of moet zoeken. Uiteraard heeft God de mens bepaalde ‘krachten’ gegeven, maar niet met de bedoeling om hiermee God buiten beeld te plaatsen. Hij blijft de Allerhoogste God, de Schepper, de Geneesheer – er is niets buiten Hem.
De Bijbel zegt nog meer over dit onderwerp: “Afgoderij, toverij, veten, twist, afgunst, uitbarstingen van toorn, zelfzucht, tweedracht, partijschappen, nijd, dronkenschap, brasserijen en dergelijke, waarvoor ik u waarschuw, zoals ik u gewaarschuwd heb, dat wie dergelijke dingen bedrijven, het Koninkrijk Gods niet zullen beërven” (Galaten 5:20-21).
Als we ons bezighouden met occulte zaken, dan zullen we het koninkrijk van God niet binnengaan! Toch is het tegenwoordig steeds meer normaal geworden in onze maatschappij.

De wonderen van Jezus Christus
Hoe zit het dan met de wonderen die Jezus Christus deed? Dat is toch ook ‘bovennatuurlijk’? Hij genas zieken, wekte doden op en liep zelfs over het water. Dat klopt, maar alles wat Jezus Christus deed was volgens Gods wil; Jezus Christus gaf daarmee ook God de eer. Daar zit het verschil. Reiki heeft een andere bron dan de Bron waar Jezus mee samenwerkte.

Doe de afgoden weg
Uit Romeinen 1 blijkt dat die afgoderij steeds voortkomt uit een door trots en misleiding verziekte geest; die geest verkiest duistere praktijken boven God, aanbidt de schepping in plaats van de Schepper (het op zoek gaan naar de kracht in jezelf, heet het dan), en vervalt in lichamelijke onreinheid in plaats van het ‘goddelijke’ te vinden. Deze vier zaken zijn nog steeds kenmerkend voor het occulte.
“Daarom dat hetgeen van God gekend kan worden in hen openbaar is, want God heeft het hun geopenbaard. Want hetgeen van Hem niet gezien kan worden, zijn eeuwige kracht en goddelijkheid, wordt sedert de schepping der wereld uit zijn werken met het verstand doorzien, zodat zij geen verontschuldiging hebben. Immers, hoewel zij God kenden, hebben zij Hem niet als God verheerlijkt of gedankt, maar hun overleggingen zijn op niets uitgelopen, en het is duister geworden in hun onverstandig hart. Bewerende wijs te zijn, zijn zij dwaas geworden, en zij hebben de majesteit van de onvergankelijke God vervangen door hetgeen gelijkt op het beeld van een vergankelijk mens, van vogels, van viervoetige en van kruipende dieren. Daarom heeft God hen in hun hartstochten overgegeven aan onreinheid, zodat bij hen het lichaam onteerd wordt.
Zij immers hadden de waarheid Gods vervangen door de leugen en het schepsel vereerd en gediend boven de Schepper, die te prijzen is tot in eeuwigheid. Amen”(Romeinen 1:19-25).
In de Bijbel wordt zoals gezegd vaak opgeroepen tot het wegdoen van de afgoden. Als aan die oproepen gehoor werd gegegeven had dat vaak verstrekkende, positieve gevolgen. Voorbeelden hiervan zijn te vinden in Genesis 35:1-15; Richteren 6:25-32 en 2 Kronieken 15:8-9).
God wil ons zegenen, maar alleen als wij bereid zijn onze afgoden weg te doen.

Gevaar ook voor onze kinderen
Zijn wij ons ook bewust welke gevaren onze kinderen lopen? Thuis kunt u uw kinderen beschermen door ervoor te zorgen dat zij geen televisieprogramma’s zien als Charmed, The Ghost Whisperer, Het Huis Anubis enz. Weet u echter welke programma’s uw kinderen bij hun vrienden thuis zien? Welke films krijgen zij op school(feestjes) te zien? Weet u welke tijdschriften er voor kinderen zijn en welke invalshoek deze hebben? Welke ‘onschuldige’ spelletjes spelen zij bij andere kinderen? Gelooft u dat glaasje draaien onschuldig is en geen invloed heeft op uw kinderen? Krijgen uw kinderen mandala’s te kleuren op school om rustig te worden?

Een bijna nog groter gevaar wellicht is het als men occulte zaken bagatelliseert: ‘het is maar een sprookje’ of ‘ik geloof niet in het occulte’ of ‘ach, glaasje draaien is maar een onschuldig spelletje’ enz. Het feit dat men er niet in gelooft of meent dat iets maar onschuldig is wil niet zeggen dat het ook werkelijk zo is! Daarnaast kan het gevaar bestaan dat men steeds een stapje verder zal proberen te gaan en zodoende steeds verder in het occulte verstrikt raakt c.q. van God verwijderd raakt.

Het is belangrijk dat wij onze kinderen waarschuwen voor de (verborgen) gevaren van occultisme (en andere vormen van afgoderij). Wij moeten niet alleen maar waarschuwen voor de gevaren van de duivelse en geestelijke machten, maar zeer zeker ook vertellen van de almacht van de Here God, zodat onze kinderen niet bang hoeven te zijn (en ditzelfde geldt voor ons)! Dus waarschuwen aan de ene kant, maar de nadruk leggen op de overwinning van de Here Jezus Christus. In Kolossenzen 2:13-15 lezen we dat Jezus de overheden en machten ontwapend en openlijk tentoongesteld heeft en zo over hen heeft gezegevierd. Jezus heeft de duivelse machten overwonnen. Wanneer wij, als christenen, de Bijbelse principes gehoorzamen en toepassen rondom occultisme (en afgoderij in het algemeen), zijn we beschermd. Dat kunnen we in Bijbelse geschiedenissen lezen, waarbij engelen bescherming boden aan de volgelingen van God (2 Koningen 6:15-19, Handelingen 5:17-20).

Gods wapenrusting
God heeft ons een wapenuitrusting gegeven, waarmee we met behulp van Gods Heilige Geest, de aanvallen van de satan en zijn demonen kunnen weerstaan.
Efeze 6:16 “Neemt bij dit alles het schild des geloofs ter hand, waarmede gij al de brandende pijlen van de boze zult kunnen doven.”

Occulte groeperingen en onbijbelse geneeswijzen
Veel groeperingen, religies en geneeswijzen hebben hun oorsprong niet bij de enige ware God.
Een aantal zal bij u bekend zijn, zoals alchemie, wicca, Druïdisme, New Age (auralezen en geneeskrachtige edelstenen), spiritisme zoals mediums, geesten en spoken oproepen, satanisme, waarzeggerij (zoals tarot, runen en astrologie) etc. Van een aantal andere groeperingen, religies en geneeswijzen is het wellicht niet direct duidelijk of zij al dan niet verband houden met het occulte, maar moeten wij voor onszelf een overweging maken.
Hoe staat u bijvoorbeeld tegenover parapsychologie (studie van en experimenten rond paranormale fenomenen), reiki (het opleggen van handen) en magnetisme? Of een geneeswijze als osteopathie (gaat uit van genezende kracht in de mens) en acupunctuur (heeft haar oorsprong in het Hindoeisme en Boeddhisme)? Van sommige van dergelijke stromingen en geneeswijzen is het niet duidelijk of zij occult zijn of dat de resultaten toch wetenschappelijk te bewijzen zijn. Vraag uzelf echter altijd af wat de uiteindelijke bron is of waaruit het uit voort komt; vraag u af of u uiteindelijk niet verder van God en Jezus Christus komt te staan.

Tot slot
Satan gaat rond als een brullende leeuw (1 Petrus 5:8) om te kunnen verslaan en verleiden wie hij kan; hij weet immers dat zijn tijd nog maar kort is voordat Jezus Christus terug komt als Heer en Koning om satan te binden en het 1000-jarig Vrederijk te stichten op aarde. De aanvallen van satan zijn talrijk en subtiel – laten we op onze hoede blijven en onze visie en focus op God, onze Vader, en op Jezus Christus, onze Heer en Heiland, gericht houden terwijl we het schild des geloofs ter hand nemen.