Wat is makkelijker, God liefhebben of onze naaste? In ieder geval vereist ware naastenliefde een hoge mate van geestelijke volwassenheid. Het kan immers gebeuren dat in bepaalde omstandigheden onze naaste onze liefde helemaal niet heeft verdiend.
Maar Jezus zegt ons: “En als u hen liefhebt die u liefhebben, wat voor dank komt u daarvoor toe? Immers, ook de zondaars hebben degenen lief die hen liefhebben” (Lukas 6:32). Jezus plaatst hen die zo denken op hetzelfde niveau als de zondaars. Aan dit oordeel stellen christenen zo bloot als ze als volgt denken: “Je hoeft je alleen om je geloofsgenoten te bekommeren en om niemand anders.”
Jezus vervolgt: “En als u leent aan hen van wie u hoopt terug te ontvangen, wat voor dank komt u daarvoor toe? Immers, ook de zondaars lenen aan zondaars, om hetzelfde terug te ontvangen” (vers 34). De barmhartige Samaritaan had geen idee wie de zwaargewonde man was. Maar de basis voor zijn daden was niet de verwachting dat het slachtoffer hem ooit zou terugbetalen.
Jezus houdt ons een andere geesteshouding voor: “Maar heb uw vijanden lief en doe goed, en leen zonder te hopen iets terug te krijgen” (vers 35). Hier kunnen we aan toevoegen: soms zelfs in de verwachting er boosheid voor terug te krijgen. Wij zijn niettemin verplicht te helpen, zelfs wanneer goed wordt beantwoord met kwaad aan ons. Onze loon zal groot zijn (vers 35), zei Jezus.
In Lukas 14:12 vinden we een ander beginsel van Jezus: “Wanneer u een middag- of avondmaaltijd houdt, roep dan niet uw vrienden, ook niet uw broers, en niet uw familieleden of rijke buren, opdat ook zij u niet op hun beurt terugvragen en het u vergolden wordt.” Er is zeker niets mis mee om vrienden uit te nodigen en door hen uitgenodigd te worden. Maar zij die naastenliefde willen beoefenen, letten er niet op of zij een uitnodiging terug kunnen verwachten.
Daarom benadrukt Jezus in de verzen 13-14: “Wanneer u echter een feest maaltijd gereedmaakt, nodig dan armen, verminkten, kreupelen en blinden. En u zult zalig zijn, omdat zij niets hebben om u te vergelden. Want het zal u vergolden worden in de opstanding van de rechtvaardigen.” Wanneer wij dus iemand vinden die onze hulp nodig heeft en van wie wij, realistisch gesproken, geen hulp in ruil hoeven te verwachten, dan weten wij hoe wij liefdadigheid in Bijbelse zin moeten beoefenen.
